Θεραπεία της χρόνιας ιγμορίτιδας με βελονισμό και ωτοβελονισμό

Η ιγμορίτιδα πλήττει μικρούς και μεγάλους, πολλές φορές για μερικές ημέρες αλλά συχνά με τακτικές υποτροπές που βασανίζουν τον πάσχοντα για μήνες ή και χρόνια.  Είναι μια από τις πιο συνηθισμένες αιτίες επίσκεψης στο γιατρό.

Εισαγωγή: Ιγμορίτιδα είναι η φλεγμονή των ιγμορείων άντρων, τα οποία αποτελούν μέρος των παραρρίνιων κόλπων του προσώπου. Εκτός από τα ιγμόρεια οι υπόλοιποι παραρρίνιοι κόλποι είναι: οι μετωπιαίοι, ο σφηνοειδής και οι ηθμοειδείς κυψέλες. Όταν αυτοί για διάφορους λόγους φλεγμαίνουν, τότε δημιουργούνται οι παραρρινοκολπίτιδες, µε πιο συχνή απ’ όλες, αυτή της ιγμορίτιδας.

Επιδημιολογία της ιγμορίτιδας:

Η ιγμορίτιδα πλήττει μικρούς και μεγάλους, πολλές φορές για μερικές ημέρες αλλά συχνά με τακτικές υποτροπές που βασανίζουν τον πάσχοντα για μήνες ή και χρόνια.  Είναι μια από τις πιο συνηθισμένες αιτίες επίσκεψης στο γιατρό.

Τα ποσοστά των πασχόντων παγκοσμίως είναι πολύ υψηλά καθώς στην Αμερική το 14,7% του πληθυσμού υποφέρει από χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις της ρινός και των παραρρίνιων κόλπων (2001) ενώ στην Ευρώπη το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 8-12%.

Για την Ελλάδα υπολογίζεται ότι περισσότερα από 400000 άτομα υποφέρουν, ανά έτος, από την ασθένεια αυτή.

Ιγμορίτιδα – Ανατομία – Τι είναι τα ιγμόρεια:

Αυτό που ονομάζουμε ιγμόρεια, είναι στην πραγματικότητα ένα σύνολο κοιλοτήτων που βρίσκονται στο εσωτερικό των οστών του σπλαχνικού κρανίου (προσώπου).

Είναι μικρές κοιλότητες μέσα στο οστό του σπλαχνικού κρανίου (προσώπου), τα οποία φυσιολογικά καλύπτονται από το βλεννογόνο που καλύπτει και το εσωτερικό της μύτης, από το αναπνευστικό επιθήλιο. Πιο απλά είναι μια συνέχεια της μύτης μέσα στο οστό του κρανίου. Επικοινωνούν µε τη μύτη µέσω μικρών στομίων και παροχετεύουν ό,τι εκκρίσεις υπάρχουν μέσα σε αυτήν.

Στα ιγμόρεια υπάρχει αέρας και όταν η επικοινωνία με τη μύτη γίνεται φυσιολογικά, ο άνθρωπος είναι χωρίς καμία ενόχληση. Υπάρχει η θεωρεία ότι τα ιγμόρεια χρησιμεύουν σαν αντηχεία για την λειτουργία της ομιλίας.

Τα αίτια της ιγμορίτιδας:

Το βασικό αίτιο είναι η ιογενής ρινίτιδα, το κοινό κρυολόγημα δηλαδή, συχνό φαινόμενο κατά τους φθινοπωρινούς μήνες και το χειμώνα.

Άλλα αίτια χρόνιας ιγμορίτιδας είνα:

• μια οποιαδήποτε παθολογία της μύτης,
• αλλεργική ή µη αλλεργική ρινίτιδα (αγγειοκινητική),
• η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος (το διάφραγμα μπορεί να είναι τόσο στραβό ώστε να κλείνει το άνοιγμα του ιγμορείου),
• ρινικοί πολύποδες,
• οποιαδήποτε κάκωση της μύτης που έχει προκαλέσει αλλαγή στην ανατομία της, αλλά και η φαρμακευτική ρινίτιδα.

Η χρόνια ιγμορίτιδα συναντάται επίσης συχνά σε κολυμβητές, δύτες, ποδηλάτες και μοτοσικλετιστές.

Ένα άλλο συχνό αίτιο δημιουργίας ιγμορίτιδας μπορεί να προέλθει από τα δόντια.

Επειδή οι ρίζες των προγομφίων και των γομφίων στην άνω γνάθο είναι ακριβώς κάτω από το έδαφος του ιγμορείου, οποιαδήποτε φλεγμονή στη ρίζα του δοντιού επεκτείνεται από το δόντι μέσα στο ιγμόρειο και κάνει την λεγόμενη οδοντογενή ιγμορίτιδα.

Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και το άσθμα.

Τα συμπτώματα της χρόνιας ιγμορίτιδας

Μπορεί να εμφανιστεί: ρινική συμφόρηση ή απόφραξη, βλεννώδεις ή πυώδεις εκκρίσεις.

• Άλλα συμπτώματα που μπορεί να έχει ο ασθενής είναι:
• οπισθορινικές εκκρίσεις,
• κεφαλαλγία,
• βήχας και
• έντονος πόνος ο οποίος εντοπίζεται στις παρειές του προσώπου και μερικές φορές αντανακλά στο µάτι ή ακόμα και σε κάποιο δόντι, επειδή τα δόντια της άνω γνάθου συνορεύουν µε το ιγμόρειο.

Συνήθως οι περισσότερες παραρρινοκολπίτιδες είναι ιογενείς, κρατούν λίγο, και υποχωρούν μόνες τους χωρίς να χρειάζονται αντιβίωση.

Εάν όμως τα συμπτώματα διαρκούν πάνω από οκτώ ημέρες και ο ασθενής εξακολουθεί να µην αισθάνεται καλά, τότε χρειάζεται να απευθυνθεί στον ειδικό γιατί εάν η ιγμορίτιδα είναι βακτηριδιακή (μικροβιακή) χρειάζεται θεραπεία.

Ιδίως στη χρόνια ιγμορίτιδα αλλά και στην οξεία, παρουσιάζονται συχνοί πονοκέφαλοι των οποίων το χαρακτηριστικό είναι ότι ο πόνος που νιώθει ο ασθενής επιδεινώνεται µε το σκύψιμο, µε το βήχα, µε οποιαδήποτε δηλαδή σωματική άσκηση ή πίεση.

Αυτός ο πονοκέφαλος διαφέρει από την ημικρανία, καθώς απουσιάζει η αύρα, είναι εντοπισμένος κυρίως στην περιοχή των παραρρίνιων κόλπων και πολλές φορές αμφοτερόπλευρος.

Ακόμα μπορεί να επηρεαστεί και η όσφρηση δημιουργώντας υποσμία ή ανοσμία, επειδή η μύτη είναι «μπουκωμένη» και ο αέρας δε φθάνει στο οσφρητικό επιθήλιο.

Γενικότερα οι ασθενείς που υποφέρουν από ιγμορίτιδα μπορεί να αισθάνονται κακουχία, κόπωση και αδυναμία συγκέντρωσης.

Ο πόνος και οι συχνές υποτροπές της ιγμορίτιδας, είναι που οδηγούν τον ασθενή στην αναζήτηση θεραπείας μέσω του βελονισμού συνήθως σαν τελευταία λύση πριν ένα χειρουργείο.

Ιγμορίτιδα διάγνωση: Συνήθως η διάγνωση είναι κλινική, βασιζόμενη στο ιστορικό και τα συμπτώματα του πάσχοντος.

Θεραπευτική αντιμετώπιση της χρόνιας ιγμορίτιδας.

Η συνήθης θεραπεία για την ιγμορίτιδα εξαρτάται από το στάδιο που θα γίνει η διάγνωση. Στο στάδιο του κοινού κρυολογήματος, αποσυμφορητικά, βλεννολυτικά τοπικά στη μύτη, ιδίως όταν συνυπάρχει αλλεργική ρινίτιδα, καθώς και πλύσεις με φυσιολογικό ορό, μπορεί να είναι αρκετά, ώστε να αντιμετωπιστεί η πάθηση.

Αν όμως έχει ήδη εγκατασταθεί η οξεία πυώδης ιγμορίτιδα, τότε επιπλέον μπορεί να χρειαστεί κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή. Είναι δύσκολο για τους γιατρούς να μην συνταγογραφήσουν κάποιο αντιβιοτικό επειδή οι ασθενείς πραγματικά υποφέρουν και απουσιάζει κάποιο άλλο φάρμακο για να τους χορηγήσουν. Όμως μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι τα αντιβιοτικά πλέον είναι ελάχιστα αποτελεσματικά σε πολλές περιπτώσεις χρόνιας υποτροπιάζουσας ιγμορίτιδας. Μάλιστα σύγχρονες μελέτες καταδεικνύουν ότι λόγο κακής χρήσης, ανθεκτικών στελεχών κ.α., τα αντιβιοτικά είναι αναποτελεσματικά στο 1/3 περίπου των ασθενών.

Αντιμετώπιση της ιγμορίτιδας με τη μέθοδο του βελονισμού.

Το μεγάλο πρόβλημα που χρειάζεται να αντιμετωπιστεί στην ιγμορίτιδα είναι η αποκατάσταση της επικοινωνίας των ιγμορείων με τη μύτη, για να παροχετευτεί η συσσωρευμένη βλέννα. Όταν η βλέννα παραμένει στην περιοχή και λιμνάζει όπως συμβαίνει σε όλες τις καταστάσεις που προκαλούν απόφραξη των στομίων των κόλπων, τότε έχουμε την έναρξη της ρινοκολπίτιδας (ιγμορίτιδας).

Δράσεις βελονισμού για τη θεραπεία της χρόνιας ιγμορίτιδας:

Ο βελονισμός επιδρά στο αυτόνομο νευρικό σύστημα πετυχαίνοντας σημαντικά οφέλη στην περίπτωση της ιγμορίτιδας όπως:

Αντιφλεγμονώδης δράση και της βελτίωση της μικροκυκλοφορίας της περιοχής με αποτέλεσμα την αντιμετώπιση της φλεγμονής των ιγμορείων,

Παυσίπονη δράση (για τα συνοδά συμπτώματα της ιγμορίτιδας όπως οι πονοκέφαλοι),

Μυοχαλαρωτική δράση στους λείους μυς των σωληναρίων που φέρνουν σε επαφή τα ιγμόρεια με τη μύτη, βοηθώντας την παροχέτευση της βλέννας.

Με αυτούς τους μηχανισμούς ελευθερώνει τα στόμια και αποκαθιστά την επικοινωνία των κόλπων με τη μύτη και επιδρά στους μηχανισμούς που προκαλούν τη φλεγμονή.

Με τον τρόπο αυτό σταματά η δημιουργία των συνθηκών που ευθύνονται για τον πολλαπλασιασμό των παθογόνων μικροβίων που οδηγούν στην εμφάνιση ιγμορίτιδας ή άλλης παραρρινοκολπίτιδας.

Και ταυτόχρονα χάρι στην παροχέτευση της βλέννας και την σωστή λειτουργία των αγωγών παροχέτευσης των ιγμορείων σταματάει η συμφόρηση της μύτης, επανέρχεται η σωστή αναπνευστική λειτουργία και έτσι έχουμε τη λύση του αιτίου που προκαλεί τις χρόνιες ιγμορίτιδες –  παραρρινοκολπίτιδες.

Διάρκεια θεραπείας Βελονισμού για την ιγμορίτιδα.

Για να επιτευχθεί η δράση του βελονισμού στις χρόνιες και υποτροπιάζουσες καταστάσεις απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία και επέρχεται σταδιακά. Απαιτούνται συνήθως 12-14 συνεδρίες με μεσοδιαστήματα 10-15 ημερών σε διάστημα 6-7 μηνών. Τα αποτελέσματα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι θεαματικά και διαρκούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Συνήθως απαιτείται για την επόμενη χρονιά άλλος ένας κύκλος συντήρησης των 5-7 συνεδριών για να εξασφαλιστεί η πλήρης απελευθέρωση του ασθενούς από τις υποτροπές.

Με αυτό το σχήμα πολλοί ασθενείς οι οποίοι είχαν μακροχρόνια προβλήματα υποτροπιάζουσας ιγμορίτιδας ή άλλης παραρρινοκολπίτιδας, με λήψεις αντιβιώσεων 2-3 φορές το χρόνο έχουν αντιμετωπιστεί με επιτυχία και είναι ελεύθεροι συμπτωμάτων χωρίς υποτροπές.

Τεχνική της μεθόδου.

Στο ιατρείο για τη θεραπεία της ιγμορίτιδας, γίνεται συνδυασμός σωματικού βελονισμού τοπικά με ειδικές πολύ λεπτές (και συνεπώς ανώδυνες), αποστειρωμένες, μιας χρήσεως βελόνες, καθώς και ωτοβελονισμός σε ειδικά σημεία στο αυτί για την βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων.

Με τη μέθοδο του ωτοβελονισμού ο θεραπευόμενος είναι καλυμμένος στα μεσοδιαστήματα των συνεδριών καθώς έχει τη θεραπεία μαζί του εικοσιτέσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. Επίσης δίνονται ειδικές οδηγίες για την ενεργοποίηση των σημείων στο αυτί για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας.

Συζήτηση – Συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα του βελονισμού, ωτοθεραπείας, ωτοβελονισμού, στη θεραπεία της ιγμορίτιδας.

Η εμπειρία πάνω στη μέθοδο και η παρουσίαση πλήθους εργασιών σε πανελλήνια και παγκόσμια συνέδρια, από επιστημονικές ομάδες με τις οποίες συνεργάστηκε ο συγγραφέας καταδεικνύουν την επιτυχία και τα οφέλη της μεθόδου.

Καθώς όμως πέρα από τις επιστημονικές αποδείξεις, ο βελονισμός είναι μια βιωματική εμπειρία (που με τις σύγχρονες μεθόδους είναι τελείως ανώδυνη), είναι σημαντικό να κατατεθούν οι παρακάτω, πολύ συχνοί, διάλογοι που γίνονται με τους θεραπευόμενους κατά την αρχή και το τέλος της θεραπείας.

Αρχικά:

Θεραπευόμενος: «Γιατρέ έχω δοκιμάσει τα πάντα χωρίς αποτέλεσμα, ο βελονισμός είναι η τελευταία μου ελπίδα»

Ιατρός: «Πραγματικά το γνωρίζω και το ζω καθημερινά, να ξέρετε όμως ότι η λύση υπάρχει, αρκεί να έχετε υπομονή καθώς είναι μια φυσική μέθοδος αυτή που εφαρμόζουμε και τα αποτελέσματα θα έρθουν σταδιακά σε βάθος χρόνου. Είναι σίγουρο ότι θα πάτε πολύ καλά αν ακολουθήσετε τη θεραπεία αλλά χρειάζεται χρόνος καθώς είναι ένα χρόνιο θέμα».

Στο τέλος:

Θεραπευόμενος: «Σας ευχαριστώ, ανασαίνω επιτέλους κανονικά, έχω ξεχάσει πώς είναι να είσαι μπουκωμένος.»

Ιατρός: «Σας ευχαριστώ για την επιμονή, την υπομονή και την συνεργασία σας.»

Και έτσι είναι, σε ποσοστό πάνω από 85% των χρόνιων περιπτώσεων ιγμορίτιδας που αντιμετωπίζονται στο ιατρείο με τη μέθοδο του βελονισμού.

Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς και όσους από τους πάσχοντες από ιγμορίτιδα αναγνώστες έχουν διαβάσει όλο το κείμενο και να καταθέσω ότι η υπομονή και η επιμονή τους, τους καθιστά ιδανικούς θεραπευόμενους για αυτή τη μέθοδο η οποία πραγματικά μπορεί να τους βοηθήσει επιτέλους να «ανασάνουν ελεύθερα».

Από τον Γκατζούνη Θεόδωρο MSc, Φυσίατρο, μετεκπαιδευθείς στον Βελονισμό, Ωτοβελονισμό, Μεσοθεραπεία, Θεραπευτική Άσκηση, Καθηγητής Ωτοθεραπείας – Ωτοβελονισμού, υπεύθυνος του τομέα Θεραπευτικής Μεσοθεραπείας, από την Ελληνική Εταιρεία Μεσοθεραπείας.

Βιβλιογραφία.

1. Ahmed J, Pal S, Hopkins C, Jayaraj S. Functional endoscopic balloon dilation of sinus ostia for chronic rhinosinusitis. Cochrane Database Syst Rev 2011; (7): CD008515. [PubMed]
2. Chong LY, Head K, Hopkins C, Philpott C, Glew S, Scadding G et al. Saline irrigation for chronic rhinosinusits. Cochrane Database Syst Rev 2016; (4): CD011995..
3. Chong LY, Head K, Hopkins C, Philpott C, Schilder AGM, Burton MJ. Intranasal steroids versus placebo or no intervention for chronic sinusits. Cochrane Database Syst Rev 2016; (4): CD011996. [PubMed]
4. Chong LY, Head K, Hopkins C, Philpott C, Burton MJ, Schilder AGM. Different types of intranasal steroids for chronic rhinosinusitis. Cochrane Database Syst Rev 2016; (4): CD011993. [PubMed]
5. Head K, Chong LY, Piromchai P, Hopkins C, Philpott C, Schilder AGM et al. Systemic and topical antibiotics for chronic rhinosinusitis. Cochrane Database Syst Rev 2016; (4): CD011994. [PubMed]
6. Niemtzow RC, Marcucci L, York A, Ives JA, Walter J, Jonas WB. The roles of acupuncture and other components of integrative medicine in cataclysmic natural disasters and military conflicts. Med Acupunct. 2014;26(5):255–263
7. Takakura N, Yajima H. Analgesic effect of acupuncture needle penetration: A double-blind crossover study. Open Med. 2009;3(2):54–61 [PMC free article] [PubMed]
8. Keown D. The Spark in the Machine: How the Science of Acupuncture Explains the Mysteries of Western Medicine. Philadelphia: Kingsley; 2014
9. Anderson B, Nielsen A, McKee D, Jeffres A, Kligler B. Acupuncture and heart rate variability: a systems level approach to understanding mechanism. Explore (NY) 2012;8(2):99–106. doi: 10.1016/j.explore.2011.12.002. [PubMed] [Cross Ref]
10. Takayama S, Watanabe M, Kusuyama H, Nagase S, Seki T, Nakazawa T, Yaegashi N. Evaluation of the effects of acupuncture on blood flow in humans with ultrasound color Doppler imaging. Evid Based Complement Alternat Med. 2012;2012:513638. [PMC free article] [PubMed]

11. Kim JI, Choi JY, Lee MS, Kim TH, Kim AR, Jung SY, Shin MS, Kim KH. Acupuncture for improving chronic rhinosinusitis complicated with persistent allergic rhinitis. A prospective observational study. Forsch Komplementmed. 2010;17(6):333-5. doi: 10.1159/000322894. Epub 2010 Dec 9. PMID: 21196747 DOI: 10.1159/000322894

12. Sertel S, Bergmann Z, Ratzlaff K, Baumann I, Greten HJ, Plinkert PK. Acupuncture for nasal congestion: a prospective, randomized, double-blind, placebo-controlled clinical pilot study. Am J Rhinol Allergy. 2009 Nov-Dec;23(6):e23-8. doi: 10.2500/ajra.2009.23.3380. Epub 2009 Sep 18.
13. Boutouyrie P, Corvisier R, Azizi M, Lemoine D, Laloux B, Hallouin M-C, Laurent S. Effects of acupuncture on radial artery hemodynamics: controlled trials in sensitized and naive subjects. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2001;280(2):H628–H633. [PubMed]
14. World Health Organization. WHO standard acupuncture point locations in the western Pacific region. Geneva: World Health Organization; 2008;(vol. 181).
15. Gatzounis T., Kagiouli D., Bader A., Papadopoulou V., Acupuncture for improving chronic sinusitis complicated with headache. XV World Congress on Medical Acupuncture (ICMART), 2012, Athens.
16. Οι εικόνες προέρχονται από τα https://pixabay.com/, https://www.pexels.com/ με δωρεάν άδεια CC0 Public Domain και από την προσωπική συλλογή του Ιατρού Γκατζούνη Θεόδωρου.